De theatershow ScienceBattle biedt promovendi een podium, en bezoekers een avond vol antwoorden op niet gestelde vragen. Hoe groeien wetenschappers uit tot podiumbeesten?
Theater Walhalla op Katendrecht is met z’n kleine zaal en de gemoedelijke uitstraling een prima locatie voor de try-outs. Dit is de plek waar promovendi voor het eerst aan een publiek over hun onderzoek vertellen. Bedenker en presentator René Broeders, spijkerbroek en loshangend overhemd, stelt hen aan het publiek voor en maakt een praatje ter introductie. Ook formeert hij een jury die de kandidaten zal beoordelen. Alles met een knipoog. Deze avond melden zich een wetenschapsjournalist, een freelance marketeer en een hypotheekadviseur uit het publiek. RTV-Rijnmond bekendheid Roland Vonk is juryvoorzitter.
Download als .pdf via delta17-sb
“Niets is ingewikkeld”, moedigt hij de kandidaten aan. “Een goede verteller kan alles uitleggen.” Daarna is de vloer voor achtereenvolgens Robin van Oorschot (over design en ondernemerschap, TU Delft), Linda Drijvers (over handgebaren in taal, Radboud Universiteit Nijmegen), Sophie Rijnders (vrouwenalbums uit 16e en 17e eeuw als social media, RU Nijmegen) en Giorgio Touburg (over culturele pluriformiteit in ondernemingen, Erasmus Universiteit Rotterdam).
De try-out op 18 mei was zo’n beetje de laatste voorstelling van het seizoen, en een voorbereiding op het volgende. Het team, bestaand uit René Broeders, producente Suzanne Streefland en zo’n 30 promovendi, hebben ongeveer 40 voorstellingen verzorgd sinds hun première op het Zomerfestival in Delft in 2014. Ze streven naar zo’n dertig voorstellingen per jaar door het hele land met een ruime diversiteit aan onderwerpen.
Theatermaker René Broeders kwam op het idee door een voorstelling die zag. “ScienceSlam ken ik uit Berlijn, waar het heel populair is. Maar het niveau wisselt erg en het lukt daar zelden om er echt theater van te maken”, schrijft Broeders per email. “Ik heb al eerder een theatergenre naar Nederland gehaald (ImproCaberet, Op Sterk Water, de Lama’s) en mij leek ScienceSlam ook uitermate geschikt voor het Nederlandse theater, precies in een tijd dat laagdrempelige wetenschap eindelijk populair wordt in allerlei media. Ik vind het leuk om wetenschap toegankelijk te maken voor een breed publiek, zonder dat het alleen vermaak wordt, dus met zoveel mogelijk inhoud. Dat moet in een goede en ontspannen sfeer, met veel interactie met het publiek. Op die manier probeer ik ScienceBattle te maken.”
Broeders begeleidt promovendi (“half wetenschapper, half student”) van het lab naar het podium. Daarvoor komt hij eerst langs en laat zich rondleiden en alles vertellen over het onderzoek. “Vaak zie ik al snel de rode draad. De onderzoekers zelf zien die meestal niet”, zegt hij. Daarna volgt een trainingsweekend met andere promovendi die aan elkaar vertellen waar ze mee bezig zijn. Zo ontstaat gaandeweg een 10-minuten verhaal dat Broeders dan nog een keer met ze doorneemt. Daarna is de kandidaat klaar voor de try-out. “Na twee of drie keer staat het verhaal dan wel.”
Volgens producente Suzanne Streefland hebben de promovendi al snel door wat wel en niet werkt op het podium. Ze leren de veiligheid van de computerpresentatie los te laten. In plaats daarvan komen attributen, voorbeelden, afwisseling en interactie met het publiek. Kortom: theater. Promovendi leren om te gaan met verschillende doelgroepen, van schoolkinderen tot ondernemers. En bovendien, zegt ze: “Het is gewoon echt heel leuk”.
KADERS
De TU Delft is met acht van de ongeveer 30 promovendi de belangrijkste leverancier van kandidaten aan ScienceBattle. Hoe hebben zij hun deelname ervaren?
Robin van Oorschot
doet bij IO onderzoek naar de overeenkomsten tussen design en ondernemerschapHij stond als kind al op de planken en heeft affiniteit met het presenteren. Hij leerde jargon te schrappen en afstand te doen van de powerpoint als backup. “Het helpt om fysieke voorwerpen in te zetten en om goed gebruik te maken van de ruimte op het podium”. Zelf vertelt hij zijn verhaal aan de hand van Crocs sandalen en een doosje sushi. Hij leerde minder druk te bewegen en zijn bewegingen doelgerichter te maken. “Je leert je verhaal op een andere manier voor een ander publiek te vertellen.”
Eline van der Kruk
doet bij 3mE onderzoek naar directe feedback voor schaatsers over hun techniek
De presentaties maakten voor haarzelf duidelijk waar ze in haar schaatsonderzoek eigenlijk mee bezig was: meten, modelleren en feedback geven. Ze leerde dat je mensen moet meenemen in je verhaal en dat uitleggen geen taboe is. Er heerst bij media, met DWDD voorop, een grote angst voor diepgang. ScienceBattle schrikt niet terug voor diepgang, wat in andere media soms wel gebeurt. daar niet voor terug. Van der Kruk geniet van de reacties achteraf en van vragen uit het publiek. Zo merkt ze hoe haar verhaal overkomt. Presenteren op podium of op conferenties verschilt niet veel, vindt ze. “Bij conferenties mag er vaak wat meer pit in.”
Julia Cramer
doet bij TNW/QuTech onderzoek naar gedrag van quantumbits in diamant
Op het podium legt ze verstrengeling uit met twee doosjes chocolaatjes en exponentiële groei met een schaakbord en rijstkorrels. Dat bedenkt ze tijdens het hardlopen. “Dan druppelen die dingen binnen.” Van nature treedt ze niet op de voorgrond, vertelt Cramer, maar de podiumervaring hielp haar daar overheen. Veel van haar onderzoek speelt zich in een donkere kelder af. “Daar klapt niemand als je eindelijk een schroefje op z’n plek hebt gekregen.” Ze geniet ervan om mensen te vertellen over dingen die ze zich nog nooit hebben afgevraagd.
Meer info: www.sciencebattle.nl
